BASKIN (The Raid) FİLMLERİ

"İlk filmde tanınmıyordum sırtım dönüktü, ama ikinci filmde yüzümü size döndüm!"

Uzakdoğu sinemasını ilgiyle takip edenler bilirler; çılgın koreografiler eşliğinde çekilmiş atışma ve kavga sahneleriyle dolu polisiye aksiyonlar, özellikle de Hong Kong’lu sinemacıların en usta olduğu tür sinemasını oluşturur. Ringo Lam, Dante Lam, Tsui Hark, Johnnie To ve tabi ki John Woo gibi bu tür sinemanın usta yönetmenleri kariyerleri boyunca bu türün hakkını veren çok iyi filmler yaptılar. Bu filmlerin hikayeleri en çok da bildiğimiz klişeler üzerine kuruludur, gizli polis mafyanın içine girer düşmanla yakınlaşır, bir ikilemin ardından özüne döner ya da Yunan tragedyalarındaki gibi trajik bir sona doğru ilerler.

Tabi ki her aksiyon filmi, özellikle de eskilerin tabiriyle bu tip ‘karate filmleri’, dört başı mamur karakterler sunmak zorunda değil. Nitekim kimse “Baskın” gibi bir filmden “Kirli İşler” (Infernal Affairs) gibi derinlikli bir gizli polis hikayesi de beklemiyor. Ama yine de yukarıda saydığımız yönetmenlerin de böyle aksiyona yüklenmiş tonla filmi olmasına rağmen hiçbiri iki “Baskın” filmi kadar yüzeyde takılmıyordu. 

Önce birincisi

Dünyanın pek çok ülkesinde 2012’nin aksiyon tutkunlarını en çok memnun bırakan filmlerinden biri oldu “Baskın”. Gallerli yönetmen Gareth Evans’ın üçüncü uzun metrajlı filmi aslında bir cümlelik hikayesiyle senaryo yokmuş gibi bir film... 17-18 kişilik bir polis özel harekat timi neredeyse bütün sakinlerinin esrarkeş, gangster, hırsız ve katillerin oluşturduğu ve sahibinin bir uyuşturucu çetesi reisinin olduğu bir apartmana baskın yaparlar. Ama apartmanın sahibi böyle bir baskın için oldukça tedarikli ve hazırdır!

Biz bu özel timin içinde özellikle iki kişiyi diğerlerine göre daha çok tanıyoruz. Tanıyoruz dediğime de bakmayın, temiz yüzlü olan Rama’nın hamile bir eşi vardır, çok iyi bir dövüş tekniğine sahiptir ve tabi ki vicdan sahibi bir polistir, hepsi bu kadar... Ekipteki diğer bir kişi Yüzbaşı Jaka adamlarına sahip çıkan, sıkı dövüşçü ve dürüst bir polistir... Senaryonun da yazarı olan Evans, onu bir an önce sevelim diye filmin daha ilk dakikasında, Rama’yı baskına gitmeden önce karnı burnunda eşiyle vedalaşırken bize gösteriyor. Zaten adı da Güney Asya mitolojisinin en popüler kahramanlarından birinden gelir... Rama evden çıkarken yaşlı bir adama “Merak etme onu geri getireceğim” de diyor. Kimi kastettiği filmin tek sürprizi, o da zaten ortalarda ortaya çıkıyor...

Filmin en etkileyici sahnelerinden biri, kimsenin daha henüz uyanmadığı şehrin sokaklarında yağmurlu bir havada hızla hedefine doğru yola koyulmuş zırhlı aracın içinde neye gittiklerinin pek de idrakında olmayan ve çoğunluğunun da yeterince tecrübesi olmadığı kısa bir süre sonunda anlaşılacak olan özel tim mensuplarının heyecanlı bekleyişi...   

Evans’ın bir önceki filminin de başrolü olan Iko Uwais’in pek bir karizması yok ama Yüzbaşı Jaka rolünde Joe Taslim gayet iyi.

Tam teçhizatlı özel tim apartmana girer. Hatta iyi bir başlangıç yaparlar. Ancak içerde bir kişinin sessiz alarma dokunmasıyla büyük patronun apartmanı kitlemesi ve bina sakinlerine “atış serbest” çağrısı yapmasıyla ortalık kelimenin tam anlamıyla kana bulanır...

Evans’ın ‘hikaye’ye pek takılmadığı zaten filmin ilk 10 dakikasından da belli. Onun için ‘bu filmde hikaye yok’ diye eleştirmenin pek bir mantığı da yok. Evans 1980’lerin, 1990’ların Hong Kong aksiyon filmlerinin bol dövüşlü, yaratıcı koreograflar içeren sahnelerine özenen ‘kapalı alanda kalmış kahraman’ klişesini de en vahşi tonda bir daha çalıştıran bir film yapmak istemiş. Aslında yapmış da... Filmin dövüş sahnelerindeki yüksek şiddet oranını, çok basit hikayesini ve bazı sahnelerini biraz uzun tutmasını bir kenara bırakırsanız vaad ettiği eğlence ve heyecanı sağlıyor “Baskın”.

Sinemada pek sık rastlamadığımız bir ülkeden, Endonezya’dan gelen “Baskın” içerdiği yoğun şiddeti son derece estetik bir şekilde ve iyi dizayn edilmiş müzikler eşliğinde sunması dolayısıyla belli bir yaşın altı için tehlikeli bir film aslında. Ama kendisini bu şiddete tehlikeli bir hayranlıkla teslim etmeyen seyirci için seyri çok yüksek sekanslar barındırıyor. Polislerin apartman boşluğunda tümüyle karanlığa teslim olduğu ve çatışmanın ilk kez başladığı sahne mesela... Sinemanın mucizevi olanaklarını kullanan iyi tasarlanmış bir sahne.  

Apartmanın içinde bir bilgisayar oyunu bölümleri gibi (level) korkunç düşmanları aşa aşa büyük patrona (boss) doğru yol alır Rama...

Rama’nın bir koridorda ellerinde palalarıyla kendisine doğru koşan 8-10 ‘machete’yle tek başına, hem de yaralı arkadaşını koruyarak dövüştüğü sahne gerçekten heyecanlı... Yakın dövüşlerin fazlasıyla inandırıcı bir şekilde gerçekleştirildiği filmde Hong Kong’lu benzerlerinden farklı olarak, rakiplerin birbirlerine çıplak elle daha çok temas ettiklerini söylemek mümkün. Bu yönüyle yönetmenin büyük ilham aldığını söylediği John Woo klasiği “Hard Boiled”dan ayrıldığını söylemeliyiz. Zira Woo’nun filminde “karakter”ler vardı ve yakın dövüş sahneleri daha çok dans gibiydi.... “Baskın”ın çıplak elli dövüş sahneleri ise daha çok ‘sevişme’nin argo ifadesine denk düşüyor sanki... Bu yüzden yukarıda bahsettiğimiz ‘estetik’i de şiddetsel anlamda ‘porno estetiği’ne yaklaştırmak da mümkünleşiyor. Özellikle finale doğru gerçekleşen üçlü dövüş sahnesi uzun ve bitmek bilmeyen bir şiddet pornosu sanki...

Ve ikincisi

İki filmdir kahraman polis Rama karısından izin alarak aksiyona vuruyor kendini... Benzer sahnelerle üstelik; karısı hiç ses çıkarmadan dinliyor, Rama önünde diz çöküp “çok kısa bir süre gideceğim, vallahi de geri döneceğim inşallah” tadında konuşuyor... Sonrası kırılan kemik ve fışkıran kan sesleri... 

Bu hayran yapımı afiş, filmin ergen ya da ergen kalmış zevklere nasıl hitap ettiğini özetliyor: "Bir filmde deneyimleyebileğiniz en çok kemik parçalanma, boyun kırılma, çekiçle vurma bu filmde! Gel vatandaş gel!"

“Baskın” (The Raid) aslında bir cümlelik hikayesiyle daha çok ikili-üçlü dövüş koreografileriyle ilerleyen bir filmdi... 17-18 kişilik bir polis özel harekat timi neredeyse bütün sakinlerinin esrarkeş, gangster, hırsız ve katillerin oluşturduğu ve sahibinin bir uyuşturucu çetesi reisinin olduğu bir apartmana baskın yaparlar. Ama apartmanın sahibi böyle bir baskın için oldukça tedarikli ve hazırdır... Hikaye bundan fazlasını zaten talep etmeyeceğiniz bir hikayedir. Ama en azından bir süre sonra içerideki haydutlardan birinin Rama’nın kardeşi olduğu ortaya çıkıyor da hikayenin dramı biraz daha güçleniyor.

Bu özellikle de yabancı basının bir başyapıt diye ilan edip ayakta alkışladıkları (ya da bir pazarlama stratejisi de olabilir) devam filminde ise ilk filmin parlak fikrinden (kısıtlı bir alanda yüzlerce katille başbaşa kalan ve çabucak azalacak olan 17 polis) son derece uzak, klişe bir hikaye ve karakterleri var. Her türlü kanunsuz işte türlü pislikleri yapan ama yine de onurlu olmaktan filan bahseden kötü mafya babası; onun kontrolsüz, hırslı ve psikopat oğlu ve onların arasına sızan gizli polis Rama... Ancak Rama o kadar az konuşuyor, aslında o kadar temiz bir adam ve öyle asosyal ki, o fırlama mafya çocuğunun en iyi arkadaşı kıvamına filan gelebilmesi normalde mümkün değil! 

İlk filmde Rama’nın zor bela öldürdüğü Mad Dog’ı oynayan Yayan Ruhian bu sefer çok eklektik duran bir yan karakter!

Hadi buna takılmadık, ilk filmde farklı rollerde izlediğimiz kimi oyuncuların ikinci filmde alakasız karakterlerde bir daha hikayeye dahil olmalarına ne diyeceğiz? Ayrıca şöyle şeyler var: kötüler herkesi çatır çutur vururken Rama’yı başka bir yerde öldürmek için yanlarına alırlar ki başka bir mekanda başka bir aksiyon sekansı çıkabilsin ortaya!

Aslında bunlara çok da takılmazdık, eğer karakterler birazcık daha derin olabilselerdi ya da bir duygu kırıntısı görebilseydik onlarda...

Mesele şu aslında: ben eğer bir sinema filmi izlemek için karanlık bir salona gelmişsem ve 150 dakika oturacaksam aynı koltuğa, adamakıllı iyi yazılmış bir hikaye seyretmek isterim. İyi bir aksiyon filminden keyif almak uç uca eklenmiş iyi çekilmiş aksiyon sahneleri izlemek değildir. O zaman John Woo’nun “Hard Boiled”ından ve “The Killer”ından, Johnnie To’nun “Election”ından “Breaking News”undan, Ringo Lam’in “City on Fire”ından “Full Contact”ından hatta “Kungfu Hustle” ve “Ong Bak” gibi filmlerden seçilmiş sahnelerden oluşan 150 dakikalık bir kolajı tercih edebilirim! 

evet, fazla vahşi ama iyi çekilmiş "hammer girl" sahnesi...